5 Điều Kế Toán Nên Làm Ngay Trước Khi Có Hướng Dẫn Luật Thuế GTGT 2024

Vậy trong bối cảnh luật thì có, nhưng chưa đủ “chìa khóa” để vận hành, Kế toán nên làm gì để không bị động và kịp thời thích nghi?

1. Đừng đợi, hãy học và phân tích ngay từ bản Luật
Luật không phải là thứ dành riêng cho “luật sư” hay “trưởng phòng thuế”. Luật là thứ bất kỳ người làm Kế toán nào cũng cần đọc. Bản chất các nguyên tắc lớn đã nằm hết trong Luật Thuế GTGT 2024:

• Thay đổi khái niệm đối tượng chịu thuế và không chịu thuế

• Mở rộng khái niệm khấu trừ đầu vào có điều kiện

• Nhấn mạnh nguyên tắc giao dịch thực và thanh toán thực

→ Điều này đồng nghĩa với việc: nếu anh/chị chỉ chờ Nghị định ra rồi mới bắt đầu tìm hiểu, thì có thể chậm một bước so với thị trường và lỡ mất cơ hội thích nghi.

2. Chuẩn hóa dần hệ thống thanh toán của doanh nghiệp
Dù chưa có quy định chi tiết, nhưng tinh thần của Luật 2024 đã hé lộ rõ ràng thông điệp Thuế GTGT chỉ khấu trừ với hóa đơn có thanh toán không dùng tiền mặt, trừ các trường hợp được Chính Phủ quy định. Vậy thì dù mốc tiền là bao nhiêu (5 triệu, 10 triệu hay thấp hơn) vẫn chưa được quy định rõ, doanh nghiệp cũng nên dần loại bỏ thói quen thanh toán bằng tiền mặt. Kế toán cần làm gì?

• Chủ động rà soát các khoản chi mua hàng hóa, dịch vụ hay tài sản có giá trị cao, đề xuất thanh toán chuyển khoản và không dùng tiền mặt khác.

• Làm việc với bộ phận mua hàng hoặc kế hoạch, cảnh báo trước về rủi ro không khấu trừ được thuế đầu vào nếu vẫn giữ thói quen thanh toán tiền mặt.

• Gửi báo cáo tình hình thanh toán theo tuần/tháng, để ban lãnh đạo nhìn thấy xu hướng và cùng ra quyết định điều chỉnh.

3. Cập nhật chính sách từng tuần, từng dự thảo
Khi chưa có hướng dẫn chi tiết, mỗi bản dự thảo mới, mỗi cuộc họp chính sách, mỗi công văn hướng dẫn “rò rỉ” đều có thể chứa đựng tín hiệu quan trọng.

→ Anh/chị làm Kế toán không chỉ cần giỏi nghiệp vụ, mà còn phải là người đọc nhanh, nắm chắc, phản ứng kịp thời với chính sách. Hãy chủ động tham gia các nhóm chuyên môn, các buổi cập nhật chính sách hoặc theo dõi những chuyên gia phân tích độc lập có góc nhìn sâu sắc.

4. Truyền thông nội bộ trong doanh nghiệp – đừng im lặng
Rất nhiều Kế toán hiện nay vẫn giữ tâm lý: “chưa có hướng dẫn thì cứ làm theo cái cũ”. Đúng – về mặt pháp lý là ổn. Nhưng về mặt chiến lược thì chưa chắc. Nếu anh/chị không lên tiếng, sếp sẽ tiếp tục ký thanh toán bằng tiền mặt, phòng mua hàng vẫn chọn nhà cung cấp chỉ nhận tiền mặt. Và rồi khi chính sách siết chặt – ai chịu trách nhiệm?

→ Kế toán lúc này không chỉ là người hạch toán mà phải trở thành “nhà tư vấn chính sách nội bộ”, nói rõ nguy cơ – đề xuất giải pháp – đồng hành cùng doanh nghiệp.

5. Lưu trữ dữ liệu giao dịch cẩn thận – chuẩn bị cho kỷ nguyên mới
Luật mới nhiều khả năng sẽ yêu cầu khớp giữa hóa đơn – chứng từ thanh toán – luồng hàng hóa thực tế. Điều này khiến mọi sự cẩu thả trong khâu lưu trữ, kê khai, đối chiếu sẽ trở thành “đòn chí mạng” khi bị thanh tra, kiểm tra.

→ Ngay từ bây giờ:

• Lưu bản PDF hóa đơn, UNC, bảng kê thanh toán, biên bản giao nhận theo từng giao dịch

• Tạo hệ thống mã đối chiếu giữa chứng từ và nghiệp vụ

• Xây dựng quy trình kiểm tra hóa đơn trước khi hạch toán và kê khai thuế GTGT

Lời kết của Mr Wick Kiểm toán

Ai cũng biết chính sách đang chờ. Nhưng người giỏi là người đi trước một bước – chuẩn bị trước khi bị buộc phải thay đổi. Lúc này không cần chờ lệnh, không cần có luật chi tiết mới bắt đầu hành động. Hãy trở thành Kế toán chủ động, thận trọng nhưng không thụ động. Vì khi Nghị định, Thông tư ra đời, ai đã chuẩn bị từ trước – người đó nắm lợi thế.