BÀI 6: THUẾ TNDN HOÃN LẠI PHÁT SINH RA SAO KHI CHÊNH LỆCH CÁCH TÍNH DỰ PHÒNG PHẢI THU CỦA KẾ TOÁN VÀ THUẾ. LƯU BÀI PHÂN TÍCH.
1. Hiểu rõ sự chênh lệch giữa kế toán và thuế
Trong hạch toán kế toán, dự phòng phải thu khó đòi được trích lập nhằm đề phòng rủi ro thu hồi các khoản nợ phát sinh. Tuy nhiên, theo Thông tư 48/2019/TT-BTC, việc trích lập dự phòng phải thu khó đòi được quy định như sau:
Nợ quá hạn từ 6 tháng đến dưới 1 năm: Trích lập tối đa 30% giá trị khoản nợ.
Nợ quá hạn từ 1 năm đến dưới 2 năm: Trích lập tối đa 50% giá trị khoản nợ.
Nợ quá hạn từ 2 năm đến dưới 3 năm: Trích lập tối đa 70% giá trị khoản nợ.
Nợ quá hạn từ 3 năm trở lên: Trích lập 100% giá trị khoản nợ.
Một số chính sách của công ty yêu cầu trích lập dự phòng 100% nếu khoản nợ quá hạn 6 tháng, nhằm phản ánh trung thực rủi ro thu hồi công nợ. Tuy nhiên, theo quy định thuế, doanh nghiệp chỉ được trích lập dự phòng theo lộ trình, ví dụ sau 6 tháng chỉ được trích 30%. Điều này tạo ra chênh lệch tạm thời giữa giá trị trích lập theo kế toán và theo thuế, dẫn đến phát sinh thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại. Để hiểu rõ hơn về thuế TNDN hoãn lại, các bạn hãy xem lại các bài viết trước trong chuỗi 6 bài viết về chủ đề này để có cái nhìn toàn diện hơn.
2. Chi phí thuế TNDN hoãn lại phát sinh như thế nào?
Vì kế toán trích lập nhiều hơn thuế, doanh nghiệp sẽ có một khoản chênh lệch tạm thời. Khoản này được gọi là tài sản thuế TNDN hoãn lại và sẽ được điều chỉnh khi thuế cho phép trích lập đầy đủ.
3. Ví dụ cụ thể
Giả sử doanh thu năm 2024 của Công ty A là 5 tỷ đồng.
Ngày 01/07/2024, Công ty A có khoản nợ phải thu từ khách hàng B: 1 tỷ đồng, quá hạn 6 tháng chưa thu hồi được. Kế toán quyết định trích lập 100% tại báo cáo tài chính năm 2024. Theo quy định thuế, chỉ được trích 30%, tức là 300 triệu đồng.
Hạch toán: Ghi nhận trích lập dự phòng theo kế toán: Nợ TK 642/Có TK 229: 1.000.000.000
Theo thuế, chỉ được trích 300 triệu, do đó phần 700 triệu bị loại ra khỏi chi phí hợp lý. Chi phí thuế TNDN theo thuế:
Lợi nhuận tính thuế = Doanh thu - Chi phí hợp lý = 5 tỷ - 300 triệu = 4,7 tỷ; Thuế TNDN phải nộp = 4,7 tỷ × 20% = 940 triệu đồng
Nợ TK 8211/Có TK 3334: 940.000.000
Chi phí thuế TNDN theo kế toán: Lợi nhuận kế toán = Doanh thu - Chi phí theo kế toán = 5 tỷ - 1 tỷ = 4 tỷ; Thuế TNDN kế toán = 4 tỷ × 20% = 800 triệu đồng.
Do lợi nhuận kế toán thấp hơn lợi nhuận tính thuế, thuế TNDN theo kế toán ít hơn so với thuế theo thuế, dẫn đến phát sinh tài sản thuế TNDN hoãn lại: Nợ TK 243/Có TK 8212: 140.000.000. Đoạn này chúng ta có thể tư duy như thế này cho đơn giản, trên BCTC số thuế TNDN trình bày phải theo quan điểm của Kế toán tức là 800tr, nhưng chúng ta phải nộp theo thuế 940tr. Do vậy phải phát sinh một khoản chi phí bên có để kéo giảm chi phí thuế TNDN theo thuế về đúng chi phí thuế TNDN theo Kế toán.
Cần theo dõi khoản thuế TNDN hoãn lại để khi thuế cho phép trích lập đầy đủ, doanh nghiệp sẽ ghi nhận khoản hoàn nhập thuế TNDN hoãn lại. Các bạn nên đọc lại các bài viết trước về thuế TNDN hoãn lại trong chuỗi 6 bài viết để hiểu rõ hơn về vấn đề này. Hy vọng qua bài viết này, các bạn sẽ nắm rõ cách xử lý tài sản thuế TNDN hoãn lại khi trích lập dự phòng phải thu khó đòi.
Tư duy toàn diện dành cho Kế toán đáp ứng vị trị KTTH, KTT - W1 Tư duy Kế toán 30 chạm 30: https://taichinhketoanedu.com/w1-p31.html
Tham gia DIỄN ĐÀN THUẾ trên Facebook: https://www.facebook.com/groups/diendanthue.new
Mr Wick Kiểm toán - Đào tạo Kế toán chuyên nghiệp
ATC Academy | Công ty TNHH Đào tạo và Tư vấn Á Châu
Today's studying plants the seeds for future's success. Make each day a little better than before
Mobile/Zalo: 0353969622
