BÀI 3: THUẾ TNDN HOÃN LÃI PHÁT SINH RA SAO KHI CÓ CP LÃI VAY BỊ LOẠI VÌ GDLK. KẾ TOÁN HÃY ĐỌC BÀI PHÂN TÍCH NÀY.
1. Khi nào phát sinh thuế TNDN hoãn lại từ chi phí lãi vay bị loại?
Theo quy định về giao dịch liên kết (Nghị định 132/2020/NĐ-CP), chi phí lãi vay vượt quá mức cho phép sẽ bị loại khỏi chi phí tính thuế nhưng có thể được chuyển sang các năm sau trong vòng 5 năm liên tiếp nếu đáp ứng đủ điều kiện.
Điều này có nghĩa là doanh nghiệp không được ghi nhận ngay chi phí lãi vay bị loại trong năm hiện tại, mà phải hoãn lại để ghi nhận trong các năm sau nếu có đủ điều kiện. Hậu quả là lợi nhuận chịu thuế trong năm hiện tại sẽ tăng lên, kéo theo số thuế TNDN phải nộp cũng tăng lên so với số thuế TNDN theo kế toán. Do đó, doanh nghiệp cần ghi nhận một khoản tài sản thuế TNDN hoãn lại để phản ánh quyền lợi thuế trong tương lai.
2. Ví dụ minh họa
Giả sử công ty A có các số liệu trong năm như sau:
Lợi nhuận kế toán trước thuế: 1.000 triệu đồng
Chi phí lãi vay bị loại: 60 triệu đồng
Thuế suất TNDN: 20%
Bước 1: Xác định thuế TNDN phải nộp theo thuế
Lợi nhuận chịu thuế tăng thêm 60 triệu đồng do chi phí lãi vay bị loại, vì vậy thuế TNDN phải nộp theo thuế là 212 triệu đồng.
Bước 2: Xác định thuế TNDN theo kế toán
Nếu không có điều chỉnh về lãi vay, số thuế TNDN theo kế toán chỉ là 200 triệu đồng.
Bước 3: Xác định khoản tài sản thuế TNDN hoãn lại
Do thuế TNDN theo kế toán thấp hơn thuế TNDN theo thuế, doanh nghiệp sẽ ghi nhận một khoản tài sản thuế TNDN hoãn lại 12 triệu đồng, thể hiện quyền lợi thuế trong tương lai khi chi phí lãi vay bị loại được khấu trừ.
3. Hạch toán kế toán
Việc ghi nhận thuế TNDN hoãn lại đòi hỏi kế toán phải phản ánh chính xác khoản thuế thực tế phải nộp cũng như khoản thuế hoãn lại để đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Ghi nhận thuế TNDN phải nộp:Nợ 8211 - Chi phí thuế TNDN hiện hành: 212
Có 3334 - Thuế TNDN phải nộp: 212
Ghi nhận tài sản thuế TNDN hoãn lại:Nợ 243 - Tài sản thuế TNDN hoãn lại: 12
Có 8212 - Thuế TNDN hoãn lại: 12
4. Khi nào khoản thuế hoãn lại này sẽ được hoàn nhập?
Trong vòng 5 năm tiếp theo, nếu công ty có đủ lợi nhuận chịu thuế và đáp ứng điều kiện để đưa chi phí lãi vay bị loại vào chi phí hợp lý, công ty sẽ hoàn nhập lại thuế hoãn lại đã ghi nhận. Điều này có nghĩa là khi phần chi phí lãi vay bị loại được chấp nhận trong năm tương lai, doanh nghiệp sẽ được giảm số thuế phải nộp tương ứng.
Tuy nhiên, nếu trong một năm doanh nghiệp chỉ được mang sang một phần lãi vay bị loại ở các năm trước để khấu trừ vào chi phí hợp lý, thì chỉ được hoàn nhập lại phần thuế TNDN hoãn lại tương ứng với số chi phí đó. Ví dụ, nếu trong năm thứ hai doanh nghiệp chỉ đủ điều kiện ghi nhận lại 30 triệu đồng chi phí lãi vay bị loại, thì chỉ có thể hoàn nhập 6 triệu đồng thuế TNDN hoãn lại (tương ứng 30 triệu đồng × 20%).
Hạch toán hoàn nhập thuế TNDN hoãn lại:Nợ 8212 - Chi phí thuế TNDN hoãn lại: (số thuế tương ứng với phần lãi vay được mang sang)
Có 243 - Tài sản thuế TNDN hoãn lại: (số thuế tương ứng với phần lãi vay được mang sang)
Điều quan trọng là doanh nghiệp cần theo dõi sát sao khoản thuế hoãn lại này để đảm bảo ghi nhận đúng thời điểm hoàn nhập, tránh trường hợp bỏ sót hoặc ghi nhận sai, gây ảnh hưởng đến kết quả tài chính.
5. Kết luận
Việc ghi nhận thuế TNDN hoãn lại khi chi phí lãi vay bị loại do giao dịch liên kết giúp phản ánh chính xác nghĩa vụ thuế thực tế của doanh nghiệp. Nó giúp tránh tình trạng doanh nghiệp phải chịu gánh nặng thuế không hợp lý trong một năm, đồng thời đảm bảo rằng khi chi phí lãi vay bị loại được trừ vào các năm sau, doanh nghiệp không bị mất quyền lợi về thuế.
Kế toán cần hiểu rõ nguyên tắc này để đảm bảo tính chính xác khi lập báo cáo tài chính và quyết toán thuế TNDN. Hơn nữa, doanh nghiệp cần có chiến lược thuế phù hợp để tận dụng tối đa các quy định về thuế hoãn lại, đảm bảo tối ưu hóa nghĩa vụ thuế trong dài hạn.
Lời nhắn gửi: Nếu bạn muốn hiểu sâu hơn về thuế TNDN hoãn lại, hãy đọc lại hai bài viết trước về chủ đề này. Đồng thời, đừng bỏ lỡ bài viết tiếp theo, nơi tôi sẽ phân tích thuế TNDN hoãn lại phát sinh khi có chênh lệch tỷ giá ngoại tệ đánh giá cuối năm! 
Tư duy toàn diện dành cho Kế toán đáp ứng vị trị KTTH, KTT - W1 Tư duy Kế toán 30 chạm 30: https://taichinhketoanedu.com/w1-p31.html
Cám ơn các bạn đã đọc bài viết, nếu thấy hữu ích hãy like, share và bình luận cám ơn để ủng hộ đội ngũ ban biên tập nhé.
Mr Wick Kiểm toán - Đào tạo Kế toán chuyên nghiệp
ATC Academy | Công ty TNHH Đào tạo và Tư vấn Á Châu
Today's studying plants the seeds for future's success. Make each day a little better than before
Mobile/Zalo: 0353969622
